રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધના કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઇલની કિંમતોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. આવી સ્થિતિમાં અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જાે બાઇડેન દેશના પેટ્રોલિયમ ભંડારમાંથી મોટી માત્રામાં ક્રૂડ ઓઈલ છોડવાની વાત કહી છે. આનાથી ક્રૂડ ઓઈલના વધતા ભાવને કાબુમાં લેવાનો પ્રયાસ થશે. જાે બાઇડેનની સરકારે અમેરિકાના સ્ટ્રેટેજિક પેટ્રોલિયમ રિઝર્વમાંથી દરરોજ ૧ મિલિયન બેરલ ક્રૂડ ઓઈલ છોડવાનું મન બનાવી લીધું છે.
વ્હાઇટ હાઉસ આ અંગે અંતિમ ર્નિણય લઈ શકે છે. યુક્રેન પર રશિયાના હુમલા બાદ અમેરિકા અને તેના સહયોગીઓએ રશિયા પર અનેક પ્રકારના આર્થિક પ્રતિબંધો લગાવ્યા હતા. આની અસર એ થઈ કે સમગ્ર વિશ્વમાં ક્રૂડ ઓઈલ અને નેચરલ ગેસની કિંમતો વધવા લાગી, કારણ કે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતો નક્કી કરવામાં રશિયાની મોટી ભૂમિકા છે. ગેસોલિનની વધતી કિંમતો પર લગામ લગાવવા માટે જો બાઇડેન સરકાર તેની સંપૂર્ણ યોજના જાહેર કરી શકે છે.
વ્યૂહાત્મક ભંડારમાંથી દરરોજ ૧ મિલિયન બેરલ ક્રૂડ ઓઇલ છોડવાની આ યોજના કેટલો સમય ચાલશે તે અંગે પરિસ્થિતિ સ્પષ્ટ નથી. પરંતુ આ અંગે જાણકાર સૂત્રોનું કહેવું છે કે તે કેટલાક મહિનાઓ સુધી ચાલુ રહી શકે છે. કોરોના મહામારી અને ત્યારબાદ પેટ્રોલ અને ડીઝલની વધતી કિંમતોએ અમેરિકામાં મોંઘવારી દરને ૪૦ વર્ષની ટોચે ધકેલી દીધો છે. રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેનની સરકાર સામે આનો સામનો કરવો એક મોટો પડકાર છે. બુધવારે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત ૧૦૫ ડોલર પ્રતિ બેરલની આસપાસ હતી જ્યારે એક વર્ષ પહેલા તે લગભગ ૬૦ ડોલર પ્રતિ બેરલ હતો.
કોટક ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઇક્વિટીઝ અનુસાર ઓઇલ કંપનીઓએ ડીઝલના ભાવમાં ૧૩.૧ રૂપિયાથી ૨૪.૯ રૂપિયા પ્રતિ લિટર અને પેટ્રોલ પર ૧૦.૬ રૂપિયાથી ૨૨.૩ રૂપિયા પ્રતિ લિટરનો વધારો કરવો પડશે. ક્રિસિલ રિસર્ચનું કહેવું છે કે જાે ક્રૂડ ઓઈલની સરેરાશ કિંમત વધીને ૧૧૦ ડોલર થાય છે તો રિટેલ કિંમતમાં ૯-૧૨ રૂપિયા પ્રતિ લીટર અને ઓઈલના ભાવમાં સરેરાશ ઇં૧૦૦-૧૨૦ પ્રતિ બેરલ ક્રૂડ ઓઈલનો વધારો કરવાની જરૂર પડશે.
૧૫-૨૦ રૂપિયા પ્રતિ લીટરનો વધારો. ભારત તેની તેલની જરૂરિયાતના ૮૫ ટકા માટે આયાત પર ર્નિભર છે. ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ દરરોજ સવારે ૬ વાગ્યે તેલના નવા ભાવ જાહેર કરે છે. ઓઈલ કંપનીઓ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં બેન્ચમાર્ક ઈંધણની સરેરાશ કિંમત અને વિદેશી વિનિમય દરોના આધારે છેલ્લા ૧૫ દિવસમાં દરરોજ પેટ્રોલ અને ડીઝલના દરોમાં સુધારો કરે છે.
